Philips TX400U.

Door de tweede wereldoorlog is de ontwikkeling van TV stil komen te liggen. Na de oorlog is eerst de radioproductie weer gestart. Daarna is ook de TV ontwikkeling weer opgepakt en vanaf ca 1949 is Philips met testuitzendingen bezig. Philips zette ca 150 TX594U (links) TV toestellen rond Eindhoven bij Philips personeel neer. Na deze ontwikkeling was het tijd om TV's te verkopen. In oktober 1951 is men begonnen met reguliere TV uitzendingen voor de consument. Okay een paar uurtjes per dag maar het begin was er. Philips had de TX400U televisie, met een 22cm beelddiagonaal, als instapmodel.

Hiernaast staat de TX400U in 4 kanalen uitvoering. Na verloop van tijd kwamen er in Nederland meer kanalen. Afhankelijk van waar men woonde kon het interessant zijn om het toestel naar 10 kanalen om te laten bouwen. Later was het toestel af fabriek ook als 10 kanalen versie verkrijgbaar. De TX400U is tevens 's werelds allereerste CCIR televisie. Dat wil zeggen een TV met 625 beeldlijnen en FM geluid. Het is een standaard welke op grote schaal in Europa is toegepast.

Veel keuze was er tijdens de introductie niet. Deze cafebaas was toch zo slim om een TV als deze aan te schaffen. Zo zat het cafe vol en kon de TV met de drankverkoop weer ruimschoots terug verdient worden.

Fabrikanten van lenzen sprongen op de kleine beeldformaten in. Zo kon met een lens als deze toch en iets groter beeld behaald worden. Sommige van deze lenzen staan op een standaard, andere worden met schroefjes op de kast gemonteerd en het afgebeelde model heeft een paar leren riemen. Philips leverde deze lenzen zelf -uiteraaard- niet. Philips zag liever dat er een grotere TV werd gekocht. Bijvoorbeeld de TX500U.

De TX400U is niet voorzien van een afneembare achterwand. Om een enkele buis te vervangen moet de complete bovenkant verwijderd worden. Van origine is de bovenkap met een zestal bakelieten schroeven gemonteerd. Twee stuks bovenin de hoeken aan de zijkant van de kast en een viertal in de bodem. De exemplaren in de bodem zijn veelal door monteurs vervangen door gewone schroeven. De bakelieten schroeven brokkelden vaak stuk. En zo verdwenen ze aan de onderkant. Om zo toch boven in de kast nette schroeven te behouden.

Hier ziet u een TX400U met afgenomen kap. De MW22-16 beeldbuis is volledig rond. De hals van de beeldbuis steunt in het afbuigjuk. Aan de voorkant hangt de beeldbuis tussen vier beugeltjes. Om het beeld toch wat rechthoekig te laten lijken heeft men een masker voor de beeldbuis gezet.

Het hele chassis werd met de hand opgebouwd. Ondanks dat techniek als een mannenberoep werd gezien, zijn de meeste toestellen technisch door vrouwenhanden in elkaar gezet. Vele dames met handige vingers konden het pietepeuterige werk uitstekend uitvoeren. De dame hiernaast op de foto is de hoogspanningstrafo aan het plaatsen.

De hoogspanningstrafo (in de zwarte kooi) is uitermate sterk en haast onverwoestbaar van deze TV's. Dat is helaas niet het geval voor de luidsprekertrafo en rastertrafo. De laatste was van dermate slechte kwaliteit dat ze veelal in de garantieperiode defect raakten. Deze werden dan vervangen door een transformator welke is ingegoten in een ronde aluminium behuizing. De rastertransforator staat rechts naast de zwarte hoogspanningskooi.

Een ander zwak punt... Deze toestellen zijn uitgevoerd met condensatoren opgebouwd uit papier gedrenkt in paraffine. Dit is vervolgens in een behuizing van teer gegoten. Helaas zijn de genoemde materialen hygroscopisch. Dat houdt in dat de materialen (langzaam) vocht opnemen. In een werkend toestel is dat nog niet zo erg. Want een buizentoestel wordt vrij warm tijdens het spelen. Zo heeft het vocht ook de mogelijkheid om weer te verdampen. De problemen komen echter bij lang ongebruik. Het ingetrokken vocht verdampt niet meer en de materialen raken verzadigd met vocht. In een condensator geeft dat een aantal nadelige effecten. 1 - de capaciteit loopt op 2 - de doorslagspanning verlaagt 3 - er gaat een kleine lekstroom lopen

Dit heeft als resultaat dat een toestel, na zeg 30...40 jaar ongebruikt te zijn geweest, een revisie nodig heeft. Dit kan op twee manieren gebeuren. De eerste en eenvoudigste is om door de de zwarte teercondensatoren te vervangen. In dit toestel zijn deze condensatoren gereviseerd. Dit is gedaan door de inhoud uit de condensatoren te halen en hier een modern exemplaar in terug te plaatsen. Dit is mogelijk omdat de modernere versies een stuk kleiner zijn. In dit artikel staat beschreven hoe de condensatoren gereviseerd kunnen worden.

Hier een kleine demonstratie van de spelende Philips TX400U.